Energie in de groep: Versnipperen of Bundelen?

2 november 2023

Wat gebeurt er toch als je competente mensen bij elkaar in een groep of team zet? De energie en goede intenties versnippert. Het goede nieuws? Dit is een volkomen logisch en normaal proces.

Groepsenergie: Versnipperen of Bundelen?

Welkom bij deze blog. Dit keer over de energie van teams en groepen. Een korte impressie in beeld en woord van wat er gebeurt in teams of groepen mensen die met elkaar samenwerken om een bepaald doel te bereiken. Dat kan een veranderopgave zijn, een programma of een project, of gewoon het bereiken van bepaalde team- of organisatiedoelen.

Ruis op de bovenstroom

Teams die ik begeleid bestaan vaak uit professionals die met elkaar samenwerken om iets te bereiken. Toch is dat ‘iets’ vaak veel minder duidelijk dan verondersteld wordt. Ondanks dat er serieus tijd en energie is besteed aan een doel of andere vorm van richtinggevend perspectief. Als je erop doorvraagt blijken er verschillende interpretaties te zijn. De onduidelijkheid gaat vaak ook over rolverdeling en werkafspraken. Waarvoor heb je elkaar nou echt nodig en wie gaat dan waarover? Wat doe en besluit je samen en wat kun je prima los van elkaar doen of in subgroepjes? Wat betekent dat dan voor overlegstructuur en overlegvormen en de manier waarop ieder verantwoordelijkheid neemt? In de praktijk blijkt dat afspraken minder expliciet zijn gemaakt waardoor dus veel impliciet blijft. Onuitgesproken aannames en verwachtingen liggen op de loer. Dat leidt tot irritatie en frustratie. En dat betekent energieverlies.

Ruis op de onderstroom

Het is logisch dat je deze spanning terugziet in de manier waarop een team, afdeling of organisatie met elkaar en de buitenwereld interacteert. Dat manifesteert zich op verschillende manieren: Overleggen duren lang zonder dat deelnemers echt het gevoel hebben dat besproken is wat belangrijk was; taalgebruik is abstract of vaag; gedachten en gevoelens blijven onder tafel; besluiten komen steeds terug op de agenda. En zo kan ik nog wel even doorgaan. In de kern gaat het steeds over hetzelfde: De energie van deelnemers is versnipperd. En dat komt het echt samen werken aan een doel niet ten goede. Zo zorgt ruis op de bovenstroom voor ruis op de onderstroom en vice versa.

Bewust worden

Het bewust worden hiervan is een belangrijke stap om ineffectieve interactiepatronen verder te kunnen verkennen en te leren herkennen. Niet om schuldigen aan te wijzen. Wel om te begrijpen hoe je als groep individuen samen zo gemakkelijk (en bijna onvermijdelijk) in die versnippering terecht komt. En hoe je dat patroon kunt leren doorbreken en samen kunt transformeren naar effectieve samenwerking. Waarbij er een interactie is die effectief is; waarbij mensen elkaar zien en horen en in staat zijn om te integreren wat er met elkaar gedeeld wordt; waarin meerstemmigheid functioneel gemaakt wordt en individuele gedachten en gevoelens gebruikt worden voor de groep als geheel. Wat je dan ziet is energie die zich bundelt. Een team dat met elkaar in verbinding is zodat er op de inhoud echt samengewerkt wordt om gericht tot resultaat te komen. Hetzelfde team, totaal andere energie!